*Kağan Çakı

**Ayberk Kalyoncu

16.04.2021 tarihinde 31456 sayılı Resmi Gazete’de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından 30.04.2021 tarihinde yürürlüğe girmek üzere ‘Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’ yayımlandı.

Yönetmelik kapsamında;

İlk kez kripto paralar hakkında “kripto varlık” tanımı kullanışmış ve “kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.” tanımı yapılmıştır.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından 25.11.2013 tarihinde yapılan basın açıklamasında[1] “bitcoin ve benzeri sanal paralar” ifadesi kullanılmıştır. Yayımlanan yönetmelikle birlikte “kripto varlık” adı kullanılmış ve itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlık tanımı yapılmıştır.

Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılması veya bu yönde hizmet sunulması yasaklanmıştır.

BDDK ve TCMB tarafından yapılan açıklamalarda kripto varlıkların değerinin aşırı oynak olması, çalınabilmesi, kaybolması ve yapılan işlemlerin geri döndürülemez olması sebepleri gösterilmekteydi. Bu sebepler nezdinde, kripto varlıklarla doğrudan veya dolaylı şekilde ödeme işlemi yapılması yasaklanmıştır.

Ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından ödeme hizmetlerinin sunulması sırasında ve elektronik para ihracatında kripto varlıkları doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir iş modeli geliştirmesi, bu iş modellerine hizmet sağlaması da yasaklanmıştır.

6493 sayılı Kanun’un 13. Maddesi uyarınca ödeme hizmet sağlayıcıları bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları ve PTT olarak sayılmıştır. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte bu kuruluşların kripto varlıklara dayalı ödeme hizmeti ve elektronik para ihraç edilmesi yasaklanmıştır.

Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım-satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmesi de yasaklanmıştır.

Ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından kripto varlıkların işlem gördüğü platformlara veya platformlardan kişilere yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmesi yasaklanmış ve 6493 sayılı Kanun Madde 3 uyarınca “Fon: Banknot, madeni para, kaydi para veya elektronik para” olarak tanımlanmıştır. 6493 sayılı kanun uyarınca bankalar ödeme hizmet sağlayıcısı olarak tanımlanmışsa da ödeme kuruluşu olarak tanımlanmadığından, ilgili yasak kapsamına girmemektedir.

Sonuç olarak yapılan düzenleme ile kripto paralara ilişkin “kripto varlık” tanımı yapılmış, kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılması yasaklanmıştır. Bu noktada kripto varlıklar fiat (gerçek) paralarla alınıp satılmakta ve borsada işlem görmektedir. Dolayısıyla kripto varlıkların birer sanal para niteliğinde olduğu kanaatindeyiz.

Ayrıca ödeme hizmet sağlayıcılarının ödeme hizmetlerinin sunulması sırasında ve elektronik para ihracatında kripto varlıkları doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir iş modeli geliştirmesi, bu iş modellerine hizmet sağlaması yasaklanmış ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıkların bulunduğu platformlara yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmesi yasaklanmıştır. Düzenleme ile kripto varlıkların yatırım aracı olarak alınması yasaklanmamış olup bazı alım kanalları kısıtlanmıştır.

[1] https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0512_01.pdf

*Yavuz & Uyanık & Akalın Hukuk Bürosu, Avukat

**Yavuz & Uyanık & Akalın Hukuk Bürosu, Avukat